Bơm bánh răng là gì? Những ứng dụng của bơm thủy lực bánh răng

Bơm bánh răng thuộc dòng bơm thủy lực dành cho công nghiệp, được ứng dụng rộng rãi trên thị trường hiện nay. Muốn khai thác hết những ứng dụng của dòng bơm này, chúng ta cần tìm hiểu sâu bơm bánh răng là gì qua đặc điểm, công suất, ứng dụng. Những nội dung đó sẽ được chúng tôi cung cấp trong bài viết dưới đây. 

Bơm bánh răng và gì? 

Trong hệ thống thủy lực bơm đóng vai trò trung tâm liên hệ mật thiết với hoạt động của máy. Người ta dựa vào hoạt động và cấu tạo của nó mà phân chia thành 3 loại chính như sau: bơm piston, bơm lá, bơm nhông. 

Bơm bánh răng thủy lực hay còn được gọi với cái tên là bơm nhông. Chức năng chính của bơm này sẽ là làm nhiệm vụ hút dầu ở thùng chứa. Từ đó bơm lên rồi đẩy đi vào đường ống để đến thiết bị cần cho hoạt động của máy móc. 

Đặc điểm nổi bật của bơm thủy lực bánh răng đó chính là khả chịu tải trong một thời gian dài cực tốt. 

Bơm bánh răng thủy lực hay còn có tên gọi khác là bơm nhông 

Có cùng đơn vị trọng lượng thì loại bơm này có số vòng quay cũng như công suất lớn hơn cả. Về cấu tạo của bơm thì vô cùng đơn giản nên dễ dàng chế tạo hay tháo lắp. Hơn nữa, kích thước máy nhỏ gọn nên cho độ chính xác cao hơn khi làm việc. 

Mọi người chắc chắn có thể dễ dàng bắt gặp bơm kiểu bánh răng ở trên nhiều hệ thống máy móc hoặc dây chuyền thủy lực khác nhau. Thế nhưng bơm loại này sẽ chỉ thích hợp cho hệ thống nhỏ, trung bình. Thường áp suất sẽ thấp với lưu lượng bơm lên không cao. Đối với hệ thống lớn cần đến áp suất cao thì bơm nhông sẽ chỉ đảm nhận chức năng sơ cấp mà thôi. 

Trường hợp bơm dầu thủy lực bánh răng gặp trục trặc sẽ nhiều khả năng hệ thống gặp sự cố. Lúc này rất cần một thiết bị bơm khỏe và chất lượng để có được hiệu quả dài lâu hơn. 

Cấu tạo, nguyên lý vận hành bơm thủy lực bánh răng 

Bơm thủy lực bánh răng được nhận xét là có nhiều bộ phận nhưng lại không quá phức tạp như những loại khác.

Cấu tạo bơm bánh răng  

• Bơm thủy lực bánh răng chủ động: Bộ phận chuyển động trên máy. 
• Cửa dầu vào: Phần này còn được gọi là cổng hút dòng lưu chất bơm. 

Chi tiết cấu tạo của bơm nhông 

• Bánh răng bị động: Kích thước của phần bánh răng này có sự khác biệt so với bánh răng chủ động. Chúng sẽ được đặt lệch nhau có thể quay cùng chiều hoặc ngược chiều khi bơm bắt đầu đi vào hoạt động. 
• Cửa dầu ra: Được gọi là cổng cả lưu chất bơm thường được kết nối cùng với đường ống. 
• Phớt làm kín: Bộ phận này sẽ được phân thành 2 loại khác nhau là phớt cơ khí và phớt tết. 
• Trục bơm: Chi tiết này đóng vai trò quan trọng trong bơm bởi vì cố động được những hoạt động trên bơm. 
• Khoang hút: Bộ phận này nằm bên trong vỏ bơm được sản xuất từ gang nên chịu được lực, chống ma sát cũng như ăn mòn. 

Khi sản xuất bơm, được chú trọng nhất là vật liệu cấu thành bởi nó ảnh hưởng nhiều đến tuổi thọ. Do đó, mọi người thường sản xuất nó từ inox, đồng, thép, nhôm, gang… Như thế bơm mới đạt độ cứng cáp, chống chịu được va đập. 

>> Xem thêm:

• Nguyên nhân và cách khắc phục bơm thủy lực không lên áp
• Bơm thủy lực là gì? Nguyên lý hoạt động và ứng dụng

Nguyên lý vận hành 

Nếu so sánh những bơm định vị cực dương thì loại này là phổ biến hơn cả. Cấu tạo của nó gồm nhiều bộ phận thực hiện nhiệm vụ khác nhau. Khi người vận hành cần lưu lượng để bơm lên thì sẽ lựa chọn loại bơm có nhiều bánh răng để đảm bảo ăn khớp hơn. 

Thiết bị sẽ làm việc theo dạng hình tròn xoay 

Đặc biệt, nếu chú ý khách hàng dễ dàng nhận ra trên bánh răng có nhiều rãnh dạng chữ V hay nón. Phần rãnh này có nhiệm vụ vận chuyển dầu đi. Thông thường, máy bơm dầu sử dụng bánh răng sẽ được thiết kế để hoạt động theo nguyên lý nhất định. Đó là dẫn nén chất lỏng, quá trình hoạt động sẽ được chia thành 2 phần: quá trình hút và đẩy. 

Phần bánh răng chủ động sẽ kết nối với trục quay của bơm. Lúc ấy bơm sẽ được kết nối cùng động cơ và nguồn điện còn trục quay sẽ làm quay bánh răng chủ động rồi kéo theo bánh răng chủ động cũng quay theo. Bộ phận rãnh nón hay rãnh V sẽ chứa dầu để vận chuyển từ buồng hút qua buồng đẩy theo vòng tròn vỏ bơm. 

Tại khoang đẩy sự chênh lệch áp suất sẽ xảy ra khiến dòng lưu chất đẩy ra vào rồi đi qua đường ống dẫn. Khi đó chu kỳ bơm kết thúc, tiếp đó sẽ xảy ra chu trình tiếp theo của bơm cho đến khi thiết bị không hoạt động nữa. Dòng lưu lượng trong bơm chất lỏng sẽ tính bằng kích thước buồng bơm và tốc độ vòng trên phút. 

Ở hệ thống thủy lực thường sẽ thấy van giảm áp lắp cùng bơm. Như thế góp phần bảo vệ bơm nếu chẳng may tích tụ áp suất. 

Có những loại bơm nhông nào? 

Giống như những thiết bị khác, hệ thống bơm sẽ phân chia thành những loại bơm nhông khác nhau. Như thế sẽ giúp khách hàng thuận lợi hơn để lựa chọn đúng bơm theo yêu cầu. Theo sự ăn khớp của bánh răng đã phân thành 2 loại và được nhiều người biết đến. Cả hai đều thực hiện nhiệm vụ tạo ra lưu lượng chất lỏng ổn định để đẩy vào phía đường ống. 

Hiện nay thị trường có nhiều loại bơm khác nhau 

Bánh răng ăn khớp trong 

Cấu tạo của loại này sẽ có đầy đủ những bộ phận như thông thường vẫn có. Khi bơm bánh răng ăn khớp trong hoạt động thì bánh răng chủ động và bị động sẽ đặt sao cho lệch tâm nhau. Khi nào trục bơm quay thì bánh răng chủ động sẽ kéo bánh răng bị động trên bơm quay theo cùng chiều. Khoang hút và khoang đẩy ở bơm sẽ ngăn cách nhau bởi một tấm lưới chắn. 

Dầu lúc này sẽ được chứa ở các rãnh theo chiều quay bơm mà đi đến khoang hút hoặc khoang đẩy. Khi đưa loại bơm thủy lực bánh răng ăn khớp trong có nhiều những ưu điểm vượt trội: 

• Kích thước bơm nhỏ bé nên dễ dàng di chuyển và lắp đặt ở những nơi có diện tích nhỏ hẹp. Ngay cả sử dụng cho dây chuyền máy móc cũng tiện lợi và ổn định hơn. 

Lát cắt mô hình bơm ăn khớp trong 

• Đây sẽ là lựa chọn số 1 nếu cần bơm để hút chất lỏng siêu đặc và siêu nhớt như: thủy tinh nóng chảy, cao su hay socola… 
• Những model này sẽ có tuổi thọ cao lại ít bị hao mòn theo thời gian sử dụng. Trong quá trình sử dụng, người dùng cũng không cần thường xuyên bảo dưỡng hay sửa chữa. 
• Suốt quá trình vận hành ít có tiếng ồn hay rung lắc. Hơn nữa tốc độ quay chậm mà hiệu suất và thể tích lại cao.
• Nhằm bảo vệ bơm cùng hệ thống thì bơm này sẽ được lắp đặt kèm với van giảm áp.

Bơm bánh răng ăn khớp ngoài

Loại bơm này sẽ được tạo thành từ những bộ phận như: 4 vòng bi hỗ trợ trục rotor, đường ống hút dầu, trục, đường đẩy dầu, bánh răng chủ động, bánh răng bị động và phớt làm kín. 

Khi trục bơm quay sẽ làm bánh răng chủ động quay theo khiến cho bánh răng chủ động vận hành. Lúc ấy chất lỏng thủy lực sẽ đẩy vào các rãnh trên bánh răng theo đúng chiều chiều quay khoang hút sang khoang đẩy đúng theo vòng tròn vỏ bơm. Giữa khoang hút và khoang đẩy sẽ được ngăn cách nhau để đảm bảo kín hơn. 

Tương tự model ăn khớp trong, loại bơm bánh răng ngoài cũng sở hữu những ưu điểm nổi bật mang đến khách hàng sự tin tưởng tuyệt đối. 

Hình ảnh mô phỏng bơm ăn khớp ngoài 

• Tuổi thọ của loại bơm này sẽ cao hơn và trung bình sẽ từ 1 - 2 năm.
• Cấu tạo trên từng bộ phận cho khả năng dễ dàng vệ sinh, sửa chữa hay bảo dưỡng cũng vô cùng dễ dàng.
• Kết cấu gọn gàng nên tiện lợi cho việc lắp đặt và đấu nối. Ngay cả khi sự cố xảy ra cũng dễ dàng phát hiện hơn.
• Bơm thủy lực khớp ngoài được trang bị van giảm áp để điều chỉnh áp lực. Nó sẽ dễ dàng điều chỉnh lưu lượng bơm của dòng lưu chất từ bơm về thùng chứa. Như thế sẽ bảo vệ cho máy bơm.
• Loại thiết bị này phù hợp với hầu hết các loại dầu thủy lực. Do đó được sử dụng nhiều trong đời sống với các loại chất lỏng độ đặc và độ nhớt cao. 

Dù có nhiều ưu điểm nhưng cũng còn ẩn chứa những nhược điểm. Thiết kế thì gọn gàng như kích thước lớn nên khó di chuyển cũng như lắp đặt. Lúc vận hành, máy luôn phát ra tiếng ồn lớn.

So sánh với loại bơm bánh răng trong thì hoạt động của loại này ổn định hơn nhiều. Bơm được nhiều loại chất khác nhau nhưng bơm này không hợp để bơm loại siêu nhớt hoặc siêu đặc.

Những ứng dụng bơm bánh răng ngày nay 

Chính vì có đa dạng về ứng dụng nên loại bơm nhông này được nhiều người ưa chuộng. 

Ứng dụng trong ngành công nghiệp sử dụng áp suất nhỏ và vừa 

Trong công nghiệp 

Trong ngành công nghiệp, bơm nhông được sử dụng trong hoạt động chuyển giao giữa các tầng lớp khác nhau như: mỡ, sáp, dầu bôi trơn, dầu nhiên liệu, dầu diesel… 

Nếu đơn vị hay xưởng của bạn cần một thiết bị vận chuyển các loại chất độc hại thì phù hợp nhất là bơm nhông. Bởi giá thành của nó rẻ lại đem đến hiệu suất ổn định. Sẽ không còn phải lo lắng khi bơm các loại như: axit, soda, nhựa, men, chất kết dính… 

Không chỉ thế, bơm này còn được dùng để bôi trơn công cụ, máy móc, động cơ. Thậm chí là dùng để bơm và phun nhiên liệu phục vụ cho nhà máy công nghiệp. Ngày nay nó được sử dụng cho nhiều ngành công nghiệp năng như: cơ khí chế tạo, sản xuất xi măng, luyện kim, sản xuất hóa chất, phân bón, chế biến gỗ…. 

Ngành chế biến thực phẩm 

Bơm thủy lực bánh răng loại mini còn được dùng để bơm: dầu ăn, mỡ, nước sốt, nước tương, rượu, nước ép hoa quả, siro… Đồng thời còn được ứng dụng chế biến các loại bánh kẹo, sữa và nước giải khát. 

Bơm thủy lực bánh răng được ứng dụng trong dây chuyền sản xuất 

Các lĩnh vực khác của đời sống 

Bơm thủy lực bánh răng còn được sử dụng trong bộ nguồn thủy lực, máy ép, máy kéo, máy nghiền dành cho tàu thuyền đánh cá. Ứng dụng của loại bơm này còn đa dạng trong hệ thống, dây chuyền vận hành từ chất lỏng thủy lực hoặc hóa chất. 

Tuy được đánh giá cao trọng quá trình vận hành liên tục hay nhưng cũng còn xuất hiện nhiều nhược điểm cần phải khắc phục. 

Như vậy, qua bài viết chắc hẳn mọi người đã có thêm thông tin cơ bản về bơm bánh răng. Hy vọng qua đó mọi người sẽ lựa chọn cho mình thiết bị phù hợp nhu cầu sử dụng của đơn vị hay doanh nghiệp của mình.