Tiêu cự và khẩu độ là gì? Những ảnh hưởng của chúng tới bức ảnh

Tiêu cự và khẩu độ là gì chúng có liên quan gì đến nhau? Để lựa chọn được một chiếc máy ảnh ưng ý các nhiếp ảnh gia đều quan tâm rất nhiều về các bộ phận, các thông số của máy ảnh. Bởi mỗi một bộ phận, thông số đều giữ những vai trò riêng biệt, giúp cấu thành nên bức ảnh đẹp, có đầy đủ những tiêu chuẩn về độ sáng, độ rộng, điểm tối,...

Bạn đã biết tiêu cự và khẩu độ là gì?

Tiêu cự là gì?

• Có thể hiểu tiêu cự chính là mức độ phóng đại mà ống kính máy ảnh đạt được. Tiêu cự được đo bằng khoảng cách giữa điểm hội tụ của ống kính máy và cảm biến hình ảnh, đơn vị đo được dùng là milimet. Chính vì vậy, độ dài tiêu cự được hiển thị bằng một con số, và nó cho người dùng biết máy ảnh của mình có thể chụp trong phạm vi cảnh như thế nào.
• Số độ dài của tiêu cự càng nhỏ, góc nhìn càng rộng và bắt được nhiều cảnh hơn trên thấu kính. Ngược lại, số độ dài tiêu cự càng lớn, cho góc nhìn hẹp hơn và bắt được ít cảnh hơn.

Các loại tiêu cự phổ biến hiện nay 

Hiện nay cấu tạo của máy ảnh gồm 2 loại ống kính phổ biến dưới đấy:

Ống kính cố định

Ống kính cố định hay còn gọi là ống kính Prime, loại ống kính này chỉ có sẵn một tiêu cự, vì vậy độ dài tiêu cự của ống kính máy ảnh không thể thay đổi, do đó nó có giá mềm hơn ống kính zoom.

Ống kính zoom

Ống kính zoom là loại ống kính hiện đại, có nhiều tiêu cự, chúng cho phép người dùng điều chỉnh linh hoạt độ dài tiêu cự của máy tùy theo nhu cầu chụp ảnh. Chính vì vậy giá của ống kính zoom khá cao, cao hơn nhiều so với ống kính cố định

Lưu ý: Ngoài ra nếu phân loại tiêu cự máy ảnh theo góc quay thì người ta chia ra có những loại ống kính sau đây:

Ống kính cực rộng

Ống kính cực rộng còn được gọi với tên khác là ống kính mắt cá, chúng cho vùng quan sát cực rộng, tiêu cự nằm giữa 8mm và 24mm. Dạng ống kính này có khả năng bắt góc lên tới 180 độ tuy nhiên nếu sử dụng góc 180 độ cho hình ảnh bị biến dạng khá nhiều.

Tiêu cự và khẩu độ là gì? Các loại tiêu cự được sử dụng phổ biến hiện nay

Ống kính tiêu chuẩn 

Đây là ống kính có độ dài tiêu cự được sử dụng phổ biến nhiều hiện nay, từ việc chụp phong cảnh đến sử dụng chụp chân dung. Tiêu cự của nó nằm ở giữa 35mm và  70mm.  Đặc điểm của ống kính tiêu chuẩn là cho khả năng hiển thị ảnh gần giống với mắt thường nhìn thấy. Ngoài ra, loại ống kính này còn dễ dàng điều chỉnh theo độ sâu trường ảnh nông - sâu.

Ống kính góc rộng - tiêu chuẩn

Khoảng tiêu cự của ống kính tiêu chuẩn là giữa 24mm và 70mm, loại ống kính này cho độ dài tiêu cự khá nhỏ, góc nhìn rộng và lấy nét được nhiều. Nhưng tuy nhiên, với độ rộng này của  tiêu cự, vẫn có khả năng làm biến dạng hình ảnh. Tuy nhiên sẽ ở mức độ nhẹ, ít hơn so với loại ống kính góc cực rộng

Ống kính Telephoto

Dải tiêu cự của ống kính Telephoto là từ 70mm đến 300mm trở lên . Đây là loại tiêu cự phù hợp để chụp cảnh, người ở xa, hoạt động của nó gần như chiếc kính thiên văn.

Tiêu cự ảnh hưởng như thế nào đối với việc chụp ảnh?

Tiêu cự là một trong những yếu tố quan trọng giúp người chụp có một bức ảnh đẹp, sinh động. Một số yếu tố mà khẩu độ và tiêu cự có ảnh hưởng tới có thể kể đến như sau:

Góc nhìn

Độ dài của tiêu cự sẽ giúp xác định được phạm vi cảnh được thể hiện trên một khung hình. Vì vậy, ống có có tiêu cự nhỏ thường được gọi là ống kính góc rộng sẽ cho độ sâu trường ảnh rộng. Và ngược lại, ống kính có tiêu cự lớn hay còn được gọi là ống kính tele sẽ cho độ sâu của trường ảnh nhỏ.

Độ sâu trường ảnh

Tiêu cự ảnh hưởng rất nhiều đến vùng rõ nét của hình ảnh hay thường được gọi là độ sâu trường ảnh. Chẳng hạn, ống kính tele của máy ảnh cho độ sâu trường ảnh lớn, hiểu đơn giản nghĩa là ống kính này có thể tập trung vào các vật thể ở rất xa.

Tiêu cự và khẩu độ là gì? mà có thể tạo nên bức ảnh đep

Độ rung

Độ rung lắc khi chụp ảnh rất khó tránh khỏi, độ rung lắc sẽ làm cho ảnh bị mờ. Vì vậy, sử dụng ống kính có tiêu cự lớn cộng thêm kỹ thuật chụp ảnh tốt sẽ giúp bạn có bức ảnh đẹp mà không cần phải dùng đến chân máy.

Gợi ý cách chọn ống kính có tiêu cự phù hợp

Chọn được ống kính có khẩu độ và tiêu cự phù hợp cũng là bí quyết giúp bạn có được những bức ảnh  ưng ý. Dưới đây chúng tôi sẽ gợi ý cho bạn đọc cách chọn ống kính có tiêu cự phù hợp với nhu cầu, để giúp bạn có những bức ảnh sinh động, hoàn mỹ.

Chụp ảnh du lịch

Khi đi du lịch hầu hết tâm lý con người thường mang rất nhiều đồ. Vì vậy lời khuyên dành cho bạn là nên chọn ống kính zoom tiêu chuẩn. Lựa chọn ống kính này sẽ giúp người dùng linh hoạt hơn trong mỗi lần chụp và tránh được việc phải mang vác cồng kềnh.

Chụp ảnh thể thao

Khi chụp ảnh thể thao bạn cần bắt chọn những khoảnh khắc của những vận động viên cùng những hoạt động thể thao từ xa. Chính vì vậy lựa chọn loại ống kính zoom Tele sẽ giúp bạn bắt được khoảnh khắc đẹp nhất.

Chụp ảnh phong cảnh

Khi chụp phong cảnh người chụp thường muốn bắt chọn toàn bộ cảnh đẹp xung quanh. Chính vì vậy để có được những bức ảnh ưng ý, bạn đọc có thể lựa chọn 2 loại ống kính: Ống kính góc rộng, góc cực rộng và ống kính tiêu chuẩn.

Chụp ảnh chân dung

Để bức ảnh chân dung thể hiện rõ nét từng chi tiết, người dùng nên lựa chọn ống kính có tiêu cự trong khoảng từ 35 mm đến 70 mm.

Chụp ảnh macro

Để có những bức ảnh tinh tế và thật sự rõ nét các chi tiết hãy lựa chọn loại ống kính Tele và có tiêu cự tối thiểu 200 mm.

Tiêu cự và khẩu độ là gì để có bức ảnh đẹp

Chụp ảnh kiến trúc

Những bức ảnh kiến trúc thường là những bức ảnh rộng và sắc nét mọi chi tiết mà camera hướng tới. Hãy chọn loại ống kính có góc rộng tiêu chuẩn, loại ống kính này sẽ tạo được độ sâu cho trường ảnh, từ đó giúp bạn bắt chọn được toàn bộ không gian một cách đẹp nhất.

Chụp ảnh đường phố

Nếu bạn là nhiếp ảnh chuyên chụp ảnh đường phố, hãy chọn thêm một ống kính zoom tiêu chuẩn để chụp. Loại ống kính cố định tiêu chuẩn này sẽ giúp bạn chụp những bức ảnh đường phố sinh động. Ngoài ra, loại ống kính này còn rất linh hoạt, từ đó bạn có thể sáng tạo ra những góc chụp đẹp

Chụp ảnh động vật hoang dã

Để bắt trọn được những cử chỉ và khoảnh khắc sinh hoạt của các loại động vật hoang dã hãy chọn ống kính zoom tele. Ống kính zoom tele cho phép người dùng có được những bức ảnh đẹp tự nhiên mà không làm ảnh hưởng đến sinh hoạt thường ngày của các loại động vật.

Những lưu ý về tiêu cự máy ảnh

Nếu bạn đang muốn thử sức với nghề nhiếp ảnh hoặc đơn giản muốn làm quen tập tành chụp ảnh cần lưu ý những điều cơ bản dưới đây:

• Trường nhìn thực chất quan trọng hơn khẩu độ và tiêu cự. Tiêu cự lẫn kích thước cảm biến đều gói gọn bên trong trường nhìn. Nếu để giải thích đơn giản hơn bạn có thể hiểu trường nhìn chính là góc nhìn của người chụp. Chính vì trường nhìn giúp người chụp biết được ống kính có thể quan sát được tối đa bao nhiêu cảnh vật. Vậy nên so với tiêu cự góc nhìn giữ vai trò quan trọng hơn rất nhiều.
• Tiêu cự vốn là yếu tố rất ít có sự thay đổi khi sử dụng, vì vậy nếu trường nhìn thay đổi, chủ yếu nó phụ thuộc vào kích thước cảm biến. Để biết được thông số về kích thước, người dùng có thể tham khảo trên hướng dẫn của nhà sản xuất.

Khẩu độ là gì?

Khẩu độ hiểu đơn giản là độ mở cửa của ống kính giúp điều tiết lượng ánh sáng đi vào được đến bộ phận cảm biến của máy ảnh.

Tìm hiểu khẩu độ là gì?

Khi khẩu độ của ống kính càng lớn lượng ánh sáng mà cảm biến hoặc phim nhận được sẽ càng nhiều, và nó diễn ra trong một khoảng thời gian nhất định. Để điều chỉnh khẩu độ tăng giảm của máy ảnh, chúng ra điều chỉnh thông qua việc đóng hoặc mở các lá khẩu.

Tìm hiểu về khẩu độ tối đa và khẩu độ tối thiểu 

• Có thể bạn chưa biết tất cả các loại ống kính đều có giới hạn về mức độ lớn hay nhỏ nhất định của khẩu độ. Để biết được khẩu độ tối đa và tối thiểu của ống kính là bao nhiêu, hãy dựa vào thông kỹ thuật của ống kính đó. Hầu như theo các nhiếp ảnh gia, khẩu độ tối đa sẽ quan trọng hơn, bởi chúng cho người dùng biết ống kính đó có thể thu được bao nhiêu ánh sáng và nó ảnh hưởng đến chất lượng chụp ảnh.
• Ống kính có khẩu độ tối đa f/1.4 hoặc f/1.8 được coi là ống kính nhanh, vì nó có thể cho nhiều ánh sáng hơn là một ống kính có khẩu độ tối đa là f/4.0. Chính vì vậy, ống kính nào có khẩu độ lớn hơn thường có giá cao hơn.
• Vì khẩu độ tối đa quan trọng như vậy nên khẩu độ tối thiếu không còn quan trọng lắm. Hơn nữa, hầu hết các ống kính hiện đại ngày nay đều có thể điều chỉnh khẩu độ tối thiểu ở mức f/16. Về cơ bản việc chụp ảnh hàng ngày gần như không yêu cầu khẩu độ tối thiểu quá nhỏ.
• Khẩu độ tối đa sẽ thay đổi khi bạn phóng to và thu nhỏ đối với một số ống kính zoom. Các ống kính zoom đắt tiền hơn có khả năng duy trì khẩu độ tối đa không đổi trong khi zoom của chúng, như Nikon 24-70mm f / 2.8. Với ống kính Prime lens tức ống kính một tiêu cự, chúng thường có khẩu độ tối đa so với ống kính zoom là lớn hơn, và đây được xem như một trong những lợi ích của loại ống kính này.

Các loại khẩu độ được sử dụng nhiều hiện nay

Biết được khẩu độ là gì, vậy bạn đọc đã biết khẩu độ hiện nay thường được sử dụng nhiều nhất là khẩu độ nào chưa? Dưới đây chúng tôi xin chia sẻ đến bạn đọc các loại khẩu độ được sử dụng nhiều nhất hiện nay

Các loại khẩu độ nhanh

• Khẩu độ f/0.95 - f/1.4 thường xuất hiện trên các ống kính cao cấp cho phép lens thu thập rất nhiều ánh sáng. Khẩu độ này cho phép máy ảnh làm việc hiệu quả trong các môi trường có điều kiện ánh sáng yếu, thiếu ánh sáng (trời đêm, tiệc cưới, sự kiện,...)
• Khẩu độ f/1.8 - f/2.0 có khả năng hấp thụ ánh sáng yếu hơn loại f/0.95 - f/1.4 nhưng vẫn giúp những người đam mê nhiếp ảnh tạo ra bức ảnh đẹp. Khẩu độ f 1.8 là gì - khẩu độ này tạo ra trường ảnh có độ sâu phù hợp cho các đối tượng ở khoảng cách gần một hiệu ứng bắt mắt.

Tiêu cự và khẩu độ là gì? có lại khẩu độ

• Khẩu độ ống kính f/2.8 - f/4 (thường là khẩu độ của các ống kính zoom) có thể chụp ổn định trong điều kiện ánh sáng yếu. Với độ sâu trường ảnh phù hợp cho việc chụp ảnh thể thao, động vật, hoạt động vui chơi,... bởi chúng có thể mang lại độ sắc nét.
• Khẩu độ f/5.6 - f/8 mang lại độ sắc nét tổng thể tốt nhất, giúp chụp phong cảnh, kiến trúc hoặc chụp ảnh nhóm…

Khẩu độ thấp

• Khoảng khẩu độ từ F/11 đến F/16 được sử dụng nhiều trong chụp ảnh phong cảnh, kiến trúc hay macro,... Tuy nhiên , khi dùng người dùng nên chú ý khi điều chỉnh khẩu độ máy ảnh quá F/8. Bởi khẩu độ này có thể làm tăng nhiễu xạ ống kính khiến cho bức ảnh bị mờ, nhiễu, mất độ sắc nét
• Đối với khẩu độ từ F/22 trở lên thường cho độ sắc nét khá thấp. Trong trường hợp cần tăng độ sâu của trường ảnh, người chụp cần di chuyển ra xa đối tượng chụp. Hoặc nếu không muốn di chuyển ra xa đối tượng, cần sử dụng các kỹ thuật khác như xếp chồng tiêu điểm thay thế để khắc phục.

Hướng dẫn cách thay đổi khẩu độ trong máy ảnh

Cài đặt khẩu độ đơn giản với 2 cách dưới đây:

• Nếu muốn tuỳ chỉnh khẩu độ còn máy tự chỉnh tốc độ màn trập cho bạn, hãy chọn chế độ “Ưu tiên khẩu độ”
• Còn nếu bạn đọc chọn chế độ “Thủ công”, bạn đọc lúc này sẽ có thể chỉnh được cả khẩu độ và tốc độ màn trập tuỳ ý.

Các thiết lập phơi sáng thường được gọi là “f shop”, “EV” hay là giá trị phơi sáng ở chế độ thủ công. Chúng cho phép người dùng điều chỉnh lượng ánh sáng đi vào máy ảnh.

Nếu bạn muốn giảm một nửa lượng ánh sáng đi vào máy bạn chỉ cần tăng 1 stop khẩu độ. Và ngược lại, nếu muốn lượng ánh sáng đi vào máy gấp đôi, hãy giảm 1 stop khẩu độ.

Hiện nay các dòng máy DSLR, ngoài 1 stop tiêu chuẩn, người dùng hoàn toàn có thể cài đặt các số stop ở các khoảng tăng ½ và ⅓.

Những ảnh hưởng của khẩu độ đến việc chụp ảnh  

Khẩu độ máy cũng  giống như tiêu cự, là một trong những yếu tố quan trọng có ảnh hưởng nhiều đến chất lượng hình ảnh. Dưới đây là một số ảnh hưởng của khẩu độ đến hình ảnh.

Tiêu cự và khẩu độ là gì những ảnh hưởng của khẩu độ

Độ sáng sáng hoặc độ phơi sáng của hình ảnh

• Khi lỗ trên ống kính mở rộng hơn tức khẩu độ lớn, khi này ánh sáng truyền vào thân máy đến bộ phận cảm biến ảnh sẽ nhiều hơn, bức ảnh từ đó sẽ sáng hơn. Ngược lại, khi khẩu độ nhỏ tức lỗ trên ống kính mở nhỏ hơn. Lúc này ánh sáng đi vào bộ phận cảm biến sẽ ít hơn, vì vậy làm cho bức ảnh tối hơn.
• Bởi nguyên nhân này mà chúng ta phải nắm bắt được nguồn sáng là gì? để người dùng nên để khẩu độ máy ảnh lớn hơn để thu được nhiều ánh sáng. Và làm ngược lại thu nhỏ khẩu độ máy ảnh nếu muốn bức ảnh tối hơn.

Độ sâu của trường ảnh

• Độ sâu trường ảnh là hiệu ứng quan trọng của bức ảnh bị ảnh hưởng bởi khẩu độ. Nôm na có thể hiểu độ sâu trường ảnh chính là “lượng” ảnh xuất hiện sắc nét từ trước ra sau  trong bức ảnh của người chụp. Khẩu độ càng lớn, độ sâu trường ảnh càng nông, hay có thể nói cách khác là ảnh có nhiều vùng mờ hơn. Khẩu độ lớn thường được áp dụng trong trường hợp chụp ảnh chân dung hoặc trong trường hợp muốn làm mờ toàn bộ hậu cảnh.
• Khẩu độ càng nhỏ, độ sâu trường ảnh lúc này càng “sâu’, hoặc bạn có thể hiểu ảnh có ít vùng “mờ” hơn. Khẩu độ nhỏ thường được sử dụng khi chụp phong cảnh , các công trình kiến trúc hoặc bất kỳ khi nào người dùng muốn bức ảnh không có hậu cảnh nào bị mờ.

Gợi ý cách chọn được khẩu độ phù hợp với nhu sử dụng

• Để lựa chọn được chiếc máy ảnh phù hợp và ống kính có khẩu độ phù hợp, người tiêu dùng cần cân nhắc đến  nhu cầu sử dụng thực tế của mình. Ngoài ra, xem xét đến mức đầu tư mà mình có thể bỏ ra để mua sắm thiết bị. Có 2 loại khẩu độ hiện nay bạn có thể lựa chọn là khẩu độ cố định và khẩu độ động.
• Các loại ống kính có khẩu độ cố định có độ lớn F/2.8, F/3.5,... thường được sử dụng rộng rãi vì loại khẩu độ này có khả năng chụp ảnh tốt hơn trong môi trường có điều kiện ánh sáng yêu. Ngoài ra, chúng cũng có khả năng xóa phông vô cùng chuẩn xác nếu cần chụp ảnh chân dung hoặc chụp ảnh xóa hậu cảnh.
• Khi muốn chụp ảnh chân dung người dùng có thể lựa chọn ống kính máy ảnh có độ lớn f/2.8 để có được độ mờ hậu cảnh lớn. Những khẩu độ nhỏ như F/8 hay F/16,... thường được các nhiếp ảnh gia lựa chọn khi có nhu cầu chụp ảnh phong cảnh, công trình kiến trúc,... bởi chúng có khả năng chụp sắc nét được tất cả các chi tiết.

Mối quan hệ giữa tiêu cự và khẩu độ là gì?

• Khẩu độ tỉ lệ nghịch với tiêu cự, khi khẩu độ càng lớn tức số tiêu cự càng nhỏ, lúc này hiệu ứng bokeh càng lớn.
• Ngược lại, khi khẩu độ càng nhỏ, số tiêu cự lúc này càng lớn , vùng đúng nét hay độ sâu trường ảnh sẽ càng lớn.

Mối quan hệ giữa tiêu cự và khẩu độ là gì bạn đã biết?

• Khi muốn kiểm soát lượng ánh sáng đi vào cảm biến người dùng có thể kiểm soát bằng cách mở/ khép khẩu. Khẩu độ giúp người dùng máy ảnh kiểm soát được lượng ánh sáng đi vào ống kính. Khi mở khẩu, lượng ánh sáng có thể đi vào ống kính nhiều hơn và ngược lại, nếu khép khẩu, lượng ánh sáng đi vào ống kính sẽ ít hơn.

Các số f tiêu chuẩn là: f/1.4, f/2, f/2.8, f/4, f/5.6, f/8,... Có thể hiểu như sau, khi muốn giảm số f hãy mở khẩu và khi muốn tăng số f hãy khép khẩu. Nếu số f thay đổi, đồng nghĩa với việc lượng ánh sáng đi vào ống kính thay đổi, kích thước của vùng ảnh đúng nét cũng thay đổi. Số f tỉ lệ thuận với vùng ảnh đúng nét. Vậy nên khi số f nhỏ đi bao nhiêu, vùng ảnh đúng nét cũng nhỏ đi bấy nhiêu. Ngược lại,khi số f tăng bao nhiêu, vùng ảnh đúng nét cũng tăng bấy nhiêu. Khi số f ở mức nhỏ nhất, người dùng lúc này sẽ đạt được "khẩu độ tối đa".

Qua bài viết trên đã giúp bạn đọc hiểu thêm về tiêu cự và khẩu độ là gì và có các khẩu độ và tiêu cự phù hợp cho mỗi bức ảnh . Không chỉ hiểu hơn về khái niệm, chúng tôi còn chia sẻ đến bạn đọc những kiến thức khác liên quan đến tiêu cự và khẩu độ. Hy vọng qua những  tin trên sẽ giúp bạn đọc hiểu hơn về máy ảnh và có thể dựa vào đó để lựa chọn  cho mình một chiếc máy ảnh phù hợp!

XEM THÊM NGAY: Thiết bị tủ chống ẩm cho máy ảnh tốt nhất